Wędrując palcem po mapie, w Zabrzeży można znaleźć wzniesienie nazwane Babia Góra. Wzniesienie widziane z lotu ptaka przypomina swoim kształtem ziarno słonecznika, wznosząc się na cyplu odciętym od pasma siodłowatym obniźeniem. Niedaleko płynie Dunajec, jego doliną poprowadzona jest droga, lecz nic nie zapowiada, że kiedyś było tu grodzisko.

Baba z Babiej Góry w Zabrzeży

Na szczycie góry żyła staruszka, która pomagała ludziom w potrzebie. Okoliczni mieszkańcy darzyli ją sympatią za jej życzliwość. Po śmierci starowinki miejsce to opustoszało, lecz nazwa przetrwała w pamięci ludzkiej przez wiele wieków. W 500-tną rocznicę śmierci tzw. baby, wystawiono na górze krzyż. Podobno Baba z Babiej Góry żyła w XV wieku, lecz ile jest prawdy w tej historii?

Pagórek grodziska na Babiej Górze w Zabrzeży

Ustalono, że miejsce to było zasiedlane dwukrotnie, a najstarsze zabytki wiążą się z osadą kultury łużyckiej. Grodzisko ma niezbyt imponujące rozmiary, majdan ma wielkość jedynie około 20x50 metrów. Pagórek, na którym wznosi się grodzisko, od północnego-wschodu odcięty jest od pasma wzgórz obniżeniem, które zostało pogłębione tworząc rów. Z wybranej ziemi usypano od wewnątrz wał zaporowy. Podobno jeszcze na przełomie XIX i XX wieku można tu było znaleźć pozostałości murów, które niestety pochłonęła roślinność. Badania archeologiczne prowadzone przez Gabriela Leńczyka potwierdziły osadnictwo w tym miejscu. Wykonano w tym czasie wykop sondażowy, w którym stwierdzono rodzaj bruku z otoczaków, zaś krawędź grodziska była wzmocniona ułożonymi płytami z piaskowca. Odnaleziono również relikty spalonych konstrukcji drewnianych. W części północno-wchodniej znajdowały się budynki murowane, po których zachował się mur na zaprawie. Znaleziony podczas tych badań materiał pozwala datować "zamek" na okres po XIII wieku, pełnił on prawdopodobnie funcje rezydencji rycerskiej.

Grodzisko na Babiej Górze wydaje się legendą. Dziś to jedynie niewielki pagórek z krzyżem, do którego nie prowadzi żadna tablica, a kiedyś może mieszkańcy strzegli doliny Dunajca? Kto wie?
 

Bibliografia:
G. Leńczyk, Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Kraków 1983
K. Moskal, Grody i zamki nad Dunajcem i Popradem, Koliber, Nowy Sącz 2011
J. Marszałek, Katalog grodzisk i zamczyk w Karpatach, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1993