Majówki trwają, przy kapliczkach można znaleźć informacje kiedy odbywają się spotkania modlitewne. Tym razem przedstawiam kapliczki z Jodłownika i Kostrzy, gdzie samochód nie wystarczy i trzeba będzie potrudzić się na własnych nogach, gdyż nie wszystkie miejsca znajdują się przy drodze głównej.

Pierwsze wzmianki o Jodłowniku pochodzą z 1361 roku. Nazwa wsi wywodzi się podobno od porastających ten teren lasów jodłowych. Przez tę miejscowość przebiega Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, obiektem, który przedstawia jest kościół p.w. Narodzenia NMP. Zbudowany został w 1585 roku z fundacji Przecława Niewiarowskiego. Jest to budowla zrębowa, trójdzielna z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i wysuniętą poza bryłę kościoła zakrystią od północy. Dach kryty jest gontem, warta uwagi jest znajdująca się na nim wieżyczka z sygnaturką. Od frontu widoczna jest wieża z nadwieszoną izbicą, zwieńczona niską iglicą.

W 2. poł. XVIII w. odnowiono go i w pełni wyposażono. Z tego okresu pochodzi polichromia na stropie nawy, przedstawiająca Koronację Matki Boskiej. Część barokowego wyposażenia z XVII i XVIII w. znajduje się obecnie w nowym kościele parafialnym. Wewnątrz warto spojrzeć na późnorenesansową ambonę z końca XVI w. oraz drewnianą chrzcielnicę z 1915 roku. W kościele można także obejrzeć portret fundatora z ok. 1600 roku.

W Jodłowniku można znaleźć kilka kapliczek domkowych, dwie z opisanych przeze mnie znajdują się w Jodłowniku, jedna zaś przy starej polnej drodze w Kostrzy, lecz łatwo dotrzeć do niej z Jodłownika, dlatego też opiszę ją razem z jodłownikimi.

Kapliczki (nie)przydrożne...

Dlaczego nie przydrożne? Ponieważ obecnie ciężko doszukiwać się dróg, przy których dawniej stały. Drogi te zatarł czas, ponieważ powstały inne, nowe, lepsze, a ludzie przestali chodzić na piechotę, więc nawet ścieżki prowadzące do tych kapliczek znikły.

• Kapliczka domkowa niedaleko nowego kościoła. Idąc drogą asfaltową obok nowego kościoła w Jodłowniku, w stronę Wilkowiska, patrząc przed siebie dojrzycie w niewielkim oddaleniu od drogi kapliczkę, która zwrócona jest w stronę krzaków. Znajduje się na górce, na stoku, w jej wnętrzu można podziwiać obraz Najświętszej Panny Maryi Niepokalanie Poczętej z Gołębicą. Stoi na miejscu dawnej kapliczki wzniesionej w XIX wieku z fundacji Śliwów. Obecna kapliczka jest budowlą murowaną, ze spadzistym dachem, zbudowana została w 1954 roku. Niedawno odnowiono ją.
  Obecnie, zaskakujące położenie zawdzięcza dawnej drodze, która "na krechę" szła w górę, zaś później przy wytyczaniu nowej drogi, poprowadzono ją łukiem, dlatego też związana z jej fundacją legenda wydaje się być prawdziwa:
  Drogą jechał woźnica z końmi, zerwały mu się łańcuchy w wozie. Woźnica wraz z końmi zaczął się staczać w dół. Nagle konie zatrzymały się, ratując woźnicę. Za szczęśliwe uratowanie, w miejscu tym wybudowano kapliczkę.

Idąc dalej drogą asfaltową, pnąc się w górę, dochodzi się do zabudowań, gdzie droga rozwidla się - no to w lewo!

• Madziarówka nazwę łatwo połączyć z Madziarem, czyli Węgrem, który podobno tu mieszkał. Znajduje się tu kapliczka ufundowana przez Maziarza. Obecna budowla została postawiona na miejscu dawnej, prawdopodobnie XIX-wiecznej kapliczki. Związana jest z nią historia: podobno Maziarzowi umierały dzieci w wyniku zarazy, w celu przebłagania Boga postawił kapliczkę i dwójka dzieci przeżyła. Według innej wersji, Maziarz postawił kapliczkę w podzięce za to, że dwójka jego dzieci przeżyła zarazę.
  W pobliżu kapliczki rosły kiedyś dwie lipy, znaczące wjazd na podwórze, lecz w jedną z nich ciągle waliły pioruny. Około 20 lat temu na Madziarówce znajdowały się jeszcze zabudowania gospodarcze, które spłonęły w czasie burzy, a to co pozostało, z czasem rozebrano.
  Kapliczka domkowa, w ostatnich latach została odnowiona. W ołtarzu głównym można podziwiać figurę Matki Boskiej. Łuk nad wnęką drzwiową wykończono łupkiem, którego w okolicy jest pod dostatkiem. Nad wejściem, we wnęce znajduje się płaskorzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
• Kolejna kapliczka domkowa znajduje się w Kostrzy, przy potoku. Obecnie widoczna droga prowadzi do niej od strony Kostrzy, zaś od strony Jodłownika, praktycznie droga zatarła się i ciężko dojrzeć jej zarys. Kapliczka datowana na 1883 rok. W ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej z napisem upamiętniającym fundatorów: Śliwę i Rusina. W ostatnich latach kapliczka została odnowiona.

Kapliczki przydrożne

Mały spacer nikomu nie zaszkodzi, lecz powróćmy na drogi, których nikt nie zapomniał i upiększono je asfaltem.

Kostrza to góra, ale także miejscowość na jej zboczach. Nazwa wywodzi się przypuszczalnie od słowa kostra, kostrze co oznacza paździerze (zdrewniałe części łodyg roślin) lub od słowa kostrzewić, czyli mierzwić. Przy drodze z Kostrzy na Wilkowisko można obejrzeć dwie kapliczki.

• Datowana na XVIII wiek błękitna kapliczka domkowa Matki Boskiej z Dzieciątkiem, opierająca się o wiekową lipę. Zbudowana jest z kamienia i gliny, można to zauważyć oglądając ją z tyłu. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zaś po bokach zawieszone są obrazy św. Teresy i Matki Boskiej.

Dalej w górę, aż na szczyt...

• Miejsce, z którego rozpościera się piękna panorama. Na szczycie, w 1990 roku Władysław i Józef Gocala wystawili krzyż z kapliczką. W kapliczce znajduje się figurka Jezusa Frasobliwego, która wygląda jakby z utęsknieniem patrzyła na góry przez szybę. Z fundacją wiąże się historia. Podobno duży pies wyskakiwał z pobliskich zarośli, gdy tylko ktoś próbował przejść drogą wiodącą przez wzgórze. Pewnego razu Panu Gocalowi we śnie objawione zostało, że jak postawi w tym miejscu krzyż, to pies zniknie. Pan Gocal wystawił więc krzyż na górce i od tego czasu pies się nie pojawił.

Warto wybrać się na przechadzkę i przejażdżkę, krajobraz potrafi zapierać dech w piersiach.

Bibliografia:
Kościoły, kaplice, kapliczki i krzyże przydroże w Gminie Jodłownik, Praca zbiorowa, Oficyna Wydawniczo-Reklamowa "Cytat" Jan Stelmach, Kraków 2012
Drewniane kościoły. Sądecczyzna, ziemia limanowska, Zbigniew Muzyk, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2004
Beskid Wyspowy. Przewodnik, Dariusz Gacek, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2012